Birçok e-ticaret firması “Biz şöyle büyük bir ekibiz, bu kadar çalışanımız var” diyerek kendilerince büyüklük taslıyor, gövde gösterisi yapıyorlardı. Durum böyle olunca da birçok firma da altta kalmamak için büyük bir ekipmiş gibi davrandı. E-Ticaret balonu biraz daha şişti böylece. Çünkü küçük bir ekibe sahip olmak psikolojik olarak yenikliğe neden oluyordu. Bunun etkileri hala devam etmekte. Hala büyük ekipmiş gibi davrananlar, küçüklüğü eziklik olarak görenler var. Onlara Sil Baştan kitabını okumalarını önerebilirim.
Küçük bir ekibiniz varsa üzülmeyin. Verimli calışma yöntemleri ile kâr etme şansınız diğer büyük ekiplere göre çok daha yüksek. Gereksiz büyük ekipler çok para kazanmıyor, çok fazla para harcıyorlar. Büyümek; çalışan sayısının artması, operasyon giderlerinin yükselmesi, sabit giderlerin artması gibi kalemlerle finans yükünü arttırır. Şunu unutmamak gerekir ki büyümek kolay fakat küçülmek zordur. Bir çalışanı işe almak işten çıkarmaktan çok daha kolaydır.
Büyümeye her zaman temkinli yaklaşmışımdır ve sektördeki büyüyen firmalara endişe ile bakmışımdır. Çünkü birçok girişimci büyük operasyonların finansını yönetecek kadar bilgi ve birikime sahip değil. Bunu bazı e-ticaret sitelerinin yatırım aldıktan sonraki büyüme (çöküş) eğrilerinden anlayabiliriz. Profesyonelleşme konusunda da sağlam adımlar atılmayınca hazin son geliyor maalesef.
Yanda bir süre önce kapanan, televizyon reklamı verecek kadar pazarlama gücünü geliştirmiş bir özel alışveriş sitesinin büyüme (çöküş) grafiği var. Bu grafiğe göre yatırım aldığı Haziran 2011’den itibaren yükselişe ve büyümeye geçen site Nisan 2012’de muhtemelen TV reklamlarının da etkisiyle en yüksek seviyeye ulaşmış. Daha sonra düşüş başlamış ve Webrazzi haberine göre Kasım 2012’de ilk tur yatırımcısından ikinci tur yatırımını almış. Ancak miktarı açıklanmayan bu yatırımdan sonra da bir yükseliş gerçekleşmemiş ve olay kapanışa kadar gitmiş. Buradan da bu yatırımın gerçekten yapılıp yapılmadığı konusunda kuşkular oluşabilir ki bence haklı kuşkulardır bunlar.
Verdiğim örnek bu tarz büyüme örneklerinden yalnızca 1 tanesi. Özellikle yatırım aldıktan sonra yanlış finans yönetimi yüzünden yanlış büyüme stratejileri e-ticaret sitelerinin sonunu getirebiliyor.